Update

Kenniskring Verdienmodellen

Een goed verdienmodel voor boeren die bijdragen aan versterking biodiversiteit

Een duurzaam verdienmodel voor boeren die bijdragen aan ecosysteemdiensten is cruciaal voor het herstel van biodiversiteit op het platteland. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel hanteert het uitgangspunt dat dit verdienmodel niet door één partij alleen gerealiseerd kan worden, maar dat een combinatie van publieke en private beloningen noodzakelijk is om dit doel te bereiken.


In 2024 heeft het Deltaplan Biodiversiteitsherstel zich ingezet voor het ontwikkelen van een duurzaam verdienmodel voor biodiverse boeren. Vanuit de kenniskring Verdienmodellen is op verschillende manieren hieraan bijgedragen.

1.

Het krijgen van draagvlak voor het werken met biodiversiteitsmonitoren: De biodiversiteitsmonitor is een wetenschappelijk ontwikkeld instrument die de bijdrage van boeren aan biodiversiteit inzichtelijk maakt. Het instrument biedt de mogelijkheid aan meerdere partijen om boeren te belonen voor hun inzet. Binnen de kenniskring Verdienmodellen is kennis gedeeld over het gebruik van dit instrument door agrofoodbedrijven, regio’s en (potentiële) beloners. De kenniskring heeft een overzicht opgesteld van partijen die nu al werken met KPI's en daarvoor belonen en zich ingezet voor een heldere governance voor het werken met KPI's.

2.

Langjarige vergoedingen voor ecosysteemdiensten: Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel sluit zich aan bij het pleidooi van BoerenNatuur voor langjarige vergoedingen voor groenblauwe diensten.

Lees verder

3.

Het opstellen van een handreiking t.a.v. de juridische mogelijkheden om beloningen te stapelen: Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel leverde een bijdrage aan de handreiking die LVVN opstelt en waarin de juridische kaders worden geschetst die van toepassing zijn bij het stapelen van publieke en private beloningen.

4.

Uitdragen van inspirerende voorbeelden: Diverse partijen laten zien dat zij al een verdienmodel hebben voor biodiverse landbouw. In de kenniskring worden deze inspirerende voorbeelden gedeeld en werd besproken of deze modellen opschaalbaar zijn.

5.

Biodiversiteit op je Bord: De kenniskring heeft gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers van Biodiversiteit op je Bord, waarbij onderzocht werd hoe biodiversiteitsvriendelijke producten via horeca en catering kunnen worden verwaard. Dit initiatief biedt een extra economische stimulans voor boeren die duurzame en biodiversiteitsbevorderende praktijken toepassen.

6.

True Cost Accounting: In de kenniskring is toegelicht hoe het systeem van True Cost Accounting (TCA) in elkaar zit. Met deze methode kunnen de werkelijke kosten van biodiversiteit in de landbouw zichtbaar worden gemaakt. Dit model kan worden toegepast op verschillende productgroepen en biedt een solide basis voor het vaststellen van eerlijke beloningen voor boeren die zich inzetten voor biodiversiteit.


De kenniskring Verdienmodellen blijft zich inzetten voor het verder ontwikkelen van een verdienmodel dat boeren in staat stelt om op een economisch haalbare manier bij te dragen aan biodiversiteitsherstel, met een combinatie van publieke en private beloningen die de verduurzaming van de landbouw ondersteunen.


Update

Kenniskring
Gebiedsgerichte Samenwerking

Inzetten op gebiedsgerichte samenwerking voor biodiversiteitsherstel

Een belangrijke voorwaarde voor biodiversiteitsherstel is samenwerking op gebiedsniveau. Biodiversiteit kent geen grenzen, en samenwerking tussen verschillende partijen in een gebied vergroot de kans op succes. Denk hierbij aan het herstel van ecosystemen die zich uitstrekken over landbouwgrond, natuurgebieden en de openbare ruimte. Wanneer verschillende partijen hun krachten bundelen, ontstaan er meer mogelijkheden voor flora en fauna, en kunnen we de biodiversiteit op een veel grotere schaal versterken.

In 2024 lag de focus van de kenniskring op het verder ontwikkelen van de samenwerking tussen regio’s en het versterken van de methodes die leiden tot succesvolle gebiedsprocessen. Eerder werd de training ‘Grip op de samenwerking’ ontwikkeld. Deze training draagt bij aan een succesvolle samenwerking. In 2024 werd de training uitgevoerd in de provincie Zuid-Holland. 


In 2024 is het kabinet gestopt met het NPLG. Daardoor ontbreekt een heldere koers voor gebiedsprocessen. Doordat er al veel gelden naar provincies zijn gegaan, zijn er voor diverse gebiedsgerichte processen desondanks mogelijkheden om te continueren.  


In 2024 is kennis uitgewisseld over onder andere

1.

De gebiedsofferte die het agrarisch collectief Noord-Nederland heeft ontwikkeld, het collectief gaf hier een toelichting over.

2.

De werkwijze en bevindingen van de ecologische autoriteit, zij gaven hier een toelichting over.

3.

Het Living Lab in de bollenstreek, waar de kenniskring  op werkbezoek ging en o.a. werd gesproken over de samenwerking tussen wetenschap, bollentelers en Hoogheemraadschap om te komen tot minder residuen van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater.

4.

De gevolgen van het stopzetten van het NPLG en de mogelijkheden om gebiedsgericht te blijven werken aan herstel van biodiversiteit.

5.

De tool ‘Levend Landschap’ die ontwikkeld is in een Living Lab en een methode vormt om te reflecteren op landschap en gebiedsprocessen.


Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel blijft zich inzetten voor het bevorderen van gebiedsgerichte samenwerking, aangezien dit essentieel is voor het behalen van de biodiversiteitsdoelen op het landelijk gebied.

Update

Kenniskring Infranatuur

Zet in op natuurvriendelijke infrastructuren

De kenniskring Infranatuur richt zich op het integreren en versterken van biodiversiteit binnen de infrastructuursector. Omdat infrastructuur een groot aandeel heeft in het landschap, is het essentieel dat aanleg, beheer en onderhoud bijdragen aan een groene en natuurinclusieve omgeving.

In 2024 heeft de kenniskring Infranatuur de samenwerking met het Collectief Natuurinclusief verder versterkt door het samenvoegen van het kernteam van het domein Infra met de regiegroep Infranatuur van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Dit heeft geleid tot een intensievere samenwerking en betere afstemming van initiatieven binnen de sector. Middels de nauwe samenwerking met Domein Infra heeft het Deltaplan Biodiversiteitsherstel een ondersteunende rol aangenomen bij het uitvoeren van de agenda. Dit jaar is er focus gelegd op gedragsverandering, natuurinclusief aanbesteden, ecologisch beheer en samenwerking met bestuurders van netbeheerders zoals Rijkswaterstaat, IenW en ProRail.


In 2024 heeft de kenniskring zich ingezet voor

1.

Hosting van de Natuurladder: De Natuurladder, die is ontwikkeld door meerdere infrapartijen en de Vlinderstichting, is een instrument voor het meten en verbeteren van natuurinclusiviteit in infrastructuurprojecten, is door het Deltaplan Biodiversiteitsherstel beschikbaar gesteld op de website. De tool werkt als een gespreksstarter voor projectteams en is een meetlat voor natuurvriendelijke werkwijze. Met de ingevulde data over gedrag, leiderschap en inhoud berekent de Natuurladder op welke trede je project zich bevindt en waar verbetering mogelijk is. Komend jaar wordt in samenwerking met het Collectief Natuurinclusief en de werkgroep Infranatuur ingezet op het doorontwikkelen van de Natuurladder.

2.

Bijeenkomsten van de kenniskring: De kenniskring is dit jaar fysiek bijeengekomen bij de partners Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Cruydt-Hoeck en Strukton. De bijeenkomsten stonden in het teken van actuele thema’s zoals groenbeheer van bermen, bloemrijke dijken en de uitdagingen van netbeheerders bij het vergroenen van hun assets. Ook werd de nieuwe groenbeheervisie van NS Stations gepresenteerd en bediscussieerd.


Met deze activiteiten heeft de kenniskring Infranatuur in 2024 een belangrijke bijdrage geleverd aan het vergroenen van de infrastructuursector en het verankeren van biodiversiteit als vanzelfsprekend onderdeel van infrastructuurontwikkeling en -beheer.

Update

Kenniskring Monitoring

Monitoring als fundament voor effectief biodiversiteitsherstel

Monitoring is cruciaal om de voortgang van biodiversiteitsherstel inzichtelijk te maken en beleid effectief bij te sturen. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel zet zich in om monitoring te verbeteren en te harmoniseren, zodat zowel overheden als andere partijen op basis van goede data kunnen handelen.

In 2024 heeft de kenniskring Monitoring zich gericht op het ontwikkelen van heldere en toepasbare indicatoren en het vergroten van draagvlak voor het gebruik daarvan. Daarnaast is gewerkt aan het verduidelijken van de relatie tussen verschillende typen monitoring, zoals KPI-monitoring en effectmonitoring.


Belangrijke activiteiten van de kenniskring in 2024 waren

1.

Rapport KPI’s openbare ruimte: In februari is het rapport over Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) in de openbare ruimte gepubliceerd. Dit rapport biedt een concrete set KPI's die door beheerders van de openbare ruimte kunnen worden gebruikt om in beleid en uitvoering op te sturen en hun inzet voor biodiversiteit te monitoren. De KPI's zijn verfijnd en getest door een aantal partners, waaronder gemeenten, Rijkswaterstaat, Haskoning en aannemersbedrijf Smits. De gemeente Delft heeft deze KPI’s inmiddels geïntegreerd in haar omgevingsvisie, waarmee een belangrijke stap is gezet in het verankeren van biodiversiteit in gemeentelijk beleid. Daarnaast heeft de kenniskring Monitoring een belangrijke rol gespeeld in het ontwikkelen, onderbouwen en reviewen van de KPI's.

2.

Innovatieve monitoring: Afgelopen jaar is de kenniskring twee keer digitaal bij elkaar gekomen, waar onder andere aandacht is geweest voor innovatieve monitoring rondom e-DNA van het project ARISE. Daarnaast heeft partner NL Greenlabel toelichting gegeven op de meetsystematiek voor natuurinclusief bouwen en ontwikkelen en heeft Earthwatch haar expertise over het betrekken van vrijwilligers bij monitoring gedeeld. De ambitie is om in 2025 de kennis uit de kenniskring breder onder partners te verspreiden via het organiseren van verscheidene webinars.

Update

Kenniskring Kennis & Innovatie

Kennis en innovatie zijn onmisbare succesfactoren voor biodiversiteitsherstel. De inzet van de juiste (ecologische) kennis én innovatieve oplossingen voor herstel en behoud maken samen het verschil. Daarom willen wij kennis over biodiversiteit en het belang daarvan verankeren in het onderwijs, en tegelijkertijd het vinden van innovatieve oplossingen stimuleren.

Een van de belangrijkste speerpunten van 2024 was het bevorderen van het thema biodiversiteit in het onderwijs. De werkgroep (nu: kenniskring) heeft, in afstemming met Agenda Natuurinclusief, meerdere bijeenkomsten georganiseerd om kennislacunes te identificeren en te bespreken hoe deze aan te pakken. Het projectteam ‘Onderwijs’ organiseerde daarnaast in oktober een workshop over creatieve onderwijsvormen om biodiversiteit een plek te geven in het groene onderwijs, gericht op het ontdekken van je eigen binding met de natuur.


Daarnaast is er actief gewerkt aan de verdere ontwikkeling van de Toolbox voor Biodiversiteit. In 2023 is samen met Groen Kennisnet gewerkt aan het verbeteren van de structuur en lay-out van de toolbox. Eind 2023 gaf de werkgroep een workshop op de partnerbijeenkomst van LIFE IP. Hier hebben we input verzameld van verschillende doelgroepen en expertorganisaties. Deze input is in januari 2024 geïmplementeerd in de Toolbox. Hierdoor is de Toolbox gebruiksvriendelijker geworden. In het tweede kwartaal van 2024 werd er, in samenwerking met Vogelbescherming Nederland en Groen Kennisnet, in opdracht van het ministerie van LVVN, informatie over Basiskwaliteit Natuur toegevoegd aan de Toolbox.

Update

Community of Practice Gemeenten

Versterken van biodiversiteit in de bebouwde omgeving

De openbare ruimte kan een cruciale bijdrage leveren aan het versterken van de biodiversiteit. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel ondersteunt daarom gemeenten door kennis en tools te bieden die hen hierbij kan helpen, en onderlinge uitwisseling van ideeën, uitdagingen en ervaringen te faciliteren en experts aan te haken. 

In 2024 heeft de het Deltaplan Biodiversiteitsherstel zich ingezet om het onderwerp biodiversiteit hoger op de agenda van gemeenten te krijgen en hen te ondersteunen bij het concretiseren van beleidsambities. Door gemeenten onderling én met experts en koplopers te verbinden, is er een waardevolle kennisstroom ontstaan en een vertrouwelijke plek voor gemeenten om gezamenlijk uitdagingen aan te pakken. Daarnaast is ook ingezet op verbinding met andere gemeentelijke netwerken, zoals de Vereniging Nederlandse Gemeenten en Collectief Natuurinclusief.


Belangrijke activiteiten van de Community of Practice Gemeenten waren

1.

Congres 'Biodiversiteit in je gemeente': In november vond het congres 'Biodiversiteit in je gemeente' plaats in Antropia, Driebergen. Dit congres was de tweede editie en werd dit jaar georganiseerd in samenwerking met Collectief Natuurinclusief. Er waren zo'n 200 deelnemers waaronder voornamelijk gemeenten en provincies. Tijdens het congres werden actuele beleidsontwikkelingen op Rijksniveau gedeeld, praktische instrumenten zoals de Biodiversiteitplanner gepresenteerd en succesvolle voorbeelden van gemeenten toegelicht. De verdiepingssessies werden ingevuld door gemeenten in samenwerking met een expertorganisatie. Onderwerpen zoals groenblauwe dooradering, monitoring, gezonde bodem en ecologisch beheer kwamen aan bod. Komend jaar zal er een derde editie worden georganiseerd die in het teken staan van Basiskwaliteit Natuur.

Lees het volledige verslag

2.

Samenwerking met Collectief Natuurinclusief: Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel is daarnaast een samenwerking gestart met Collectief Natuurinclusief - domein Bouw rondom Nationaal Park Stad. Dit internationale concept helpt gemeenten en lokale initiatieven voor het bundelen van krachten en het samenwerken naar een gezamenlijke visie: de stad als onderdeel van een gezonde en biodiverse leefomgeving.


Met deze activiteiten heeft het Deltaplan Biodiversiteitsherstel in 2024 belangrijke stappen gezet om biodiversiteit in de bebouwde omgeving te versterken. Het blijft een speerpunt om gemeenten te ondersteunen bij het integreren van natuur en biodiversiteit in stedelijke plannen en projecten, en zo bij te dragen aan een duurzame en groene leefomgeving.


Komend jaar wordt met de Community of Practice ingezet op het bieden van trainingen aan gemeenten over actuele en inhoudelijke thema's rondom biodiversiteit, zoals de omgevingswet. Het doel is om meer verdieping te kunnen bieden en met andere gemeenten in een vertrouwelijke omgeving met experts om tafel te gaan.


Update

Community of Practice Agrofoodpartners

Samenwerken met agrofoodpartners voor meer biodiversiteit

De betrokkenheid van de agrofoodsector is essentieel voor het versterken van biodiversiteit in Nederland. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel werkt samen met agrofoodpartners in een community of practice om biodiversiteit beter te integreren in bedrijfsvoering, productieprocessen en ketens. Deze samenwerking is cruciaal om het biodiversiteitsherstel op grote schaal te realiseren.

In 2024 heeft de CoP zich gericht op het versterken van de verbinding tussen agrofoodbedrijven en biodiversiteitsdoelen door middel van kennisdeling en gezamenlijke initiatieven. Hierbij lag de focus op het ontwikkelen en toepassen van meetinstrumenten en KPI’s die biodiversiteit zichtbaar en meetbaar maken binnen de agrofoodketen.


Belangrijke activiteiten van de CoP Agrofood in 2024 waren

1.

Focus op biodiversiteitsmonitoring en rapportage: Er is uitgebreide aandacht geweest voor het toepassen van biodiversiteits-KPI’s binnen bedrijfsrapportages, met het oog op nieuwe rapportageverplichtingen zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Agrofoodpartners delen ervaringen en kennis over het meten van hun biodiversiteitsimpact en het inzetten van deze data om verbeteringen door te voeren.

2.

Basiskwaliteit Natuur: de CoP sprak over Basiskwaliteit Natuur om meer kennis te krijgen over het streefdoel en instrument.

3.

Dialoog over duurzame landbouwpraktijken: Er is gesproken over het belang van het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de rol van functionele biodiversiteit in het terugdringen van middelengebruik. De agrofoodpartners hebben het belang onderstreept van het stimuleren van maatregelen die biodiversiteit versterken en tegelijkertijd bijdragen aan een gezonde bedrijfsvoering.

4.

Kennisdeling over biodiversiteitsversterkende verdienmodellen: Er is informatie uitgewisseld over diverse verdienmodellen, zoals die voor kruidenrijk grasland; het programma Re-Ge-NL en True Value die agrofoodbedrijven kunnen helpen hun bedrijfsvoering duurzamer, biodiverser en economisch renderend te maken.


Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel blijft de agrofoodsector actief betrekken bij het realiseren van biodiversiteitsdoelen en ondersteunt de partners bij het vertalen van biodiversiteitsambities naar concrete acties en verdienmodellen. Door deze samenwerking groeit het draagvlak en wordt biodiversiteit steeds meer geïntegreerd in de voedselketen.